moc sprawcza

- moc moralna/wewnętrzna/duchowa a moral/an inner/a spiritual power

- nadzieja dodaje ludziom mocy hope gives people power

- z (całą) mocą strongly, wholeheartedly

- z całej mocy with all one’s might; with might and main książk.

- moc sztormu/wybuchu the force of the storm/explosion

- oślepiająca moc reflektorów the dazzling effect of searchlights

- lecznicza moc ziół the therapeutic effect a. power of herbs

- magiczna moc kamieni the magic power of stones

- moc czyjegoś autorytetu the power of sb’s authority

- moc opiekuńcza protective power

- odczyniać złe moce to repel the powers of evil

- przywoływać dobre moce to summon (up) the powers of good

- moc sprawcza a prime mover

- wiara w moc sprawczą Boga a belief in God’s power

- niepokoi mnie rosnąca moc oddziaływania mediów I’m disturbed by the increasing power of the media’s influence

- moc dekretu/dokumentów the legal validity of a decree/documents

- ustawa niedługo nabierze mocy the resolution will soon become legally enforceable

- wydano dekret z mocą ustawy a decree having the force of law has been issued

- moc wsteczna retroaction

- pozostawać/utrzymywać się w mocy to be/remain in force

- moce produkcyjne/przerobowe/wydobywcze productive/processing/mining capacity

- moc alkoholu/herbaty/kawy/kwasu the strength of alcohol/tea/coffee/acid

- moc tkaniny/materiału the strength of fabric/material

- dodatki do betonu zwiększają jego moc additives to concrete increase its strength

- moc elektrowni/reaktora the power of a power plant/a reactor

- moc żarówki (light) bulb wattage

- silnik o znacznej mocy a powerful engine

- moc ludzi a lot a. a (whole) host of people

- moc pozdrowień/życzeń my best regards/wishes

- moc spraw/kłopotów a lot a. a (whole) host of affairs/problems

- □ moc prawna Admin. force of law

■ być w czyjejś mocy książk. to be in sb’s power

- na a. z mocy czegoś książk. on the strength of sth

- robić (wszystko), co w czyjejś a. ludzkiej mocy książk. to do everything in one’s power

- wszystko/sprawa/decyzja leży w czyjejś mocy książk. everything/the matter/the decision is (with)in sb’s power

* * *

* * *

pl. -e

1. (= siła) power, strength, force; złe l. piekielne l. nieczyste moce the powers of darkness; to nie jest w mojej mocy it's beyond my powers, it's not within my powers; zrobiłem wszystko, co było w mojej mocy I did my utmost l. (very) best.

2. (= zdolność) might, power, strength; z całej mocy with all one's might; uzdrawiająca moc ziół revitalizing power of herbs; stracić moc oddziaływania lose power, lose influence; moc produkcyjna capacity; moc przerobowa processing capacity.

3. zwł. prawn. (= ważność) effective force, effectuality, vigor; na mocy prawa by the law, ipso iure; nabrać mocy (prawnej) become legally binding; pozostawać w mocy be l. remain in effect l. force, be effective l. legally binding; moc prawna force and effect, legal efficacy, vigor.

4. (= wytrzymałość) strength, durability.

5. zwł. chem. (= stężenie) strength, concentration; ( alkoholu) proof, strength.

6. (= mnóstwo) plenty, lots of, a lot of, a whale of; moc ludu crowds l. throngs l. masses of people; moc kwiatów masses l. multitude of flowers.

7. fiz. power; moc elektryczna electric power.

- moc moralna/wewnętrzna/duchowa a moral/an inner/a spiritual power

- nadzieja dodaje ludziom mocy hope gives people power

- z (całą) mocą strongly, wholeheartedly

- z całej mocy with all one’s might; with might and main książk.

- moc sztormu/wybuchu the force of the storm/explosion

- oślepiająca moc reflektorów the dazzling effect of searchlights

- lecznicza moc ziół the therapeutic effect a. power of herbs

- magiczna moc kamieni the magic power of stones

- moc czyjegoś autorytetu the power of sb’s authority

- moc opiekuńcza protective power

- odczyniać złe moce to repel the powers of evil

- przywoływać dobre moce to summon (up) the powers of good

- moc sprawcza a prime mover

- wiara w moc sprawczą Boga a belief in God’s power

- niepokoi mnie rosnąca moc oddziaływania mediów I’m disturbed by the increasing power of the media’s influence

- moc dekretu/dokumentów the legal validity of a decree/documents

- ustawa niedługo nabierze mocy the resolution will soon become legally enforceable

- wydano dekret z mocą ustawy a decree having the force of law has been issued

- moc wsteczna retroaction

- pozostawać/utrzymywać się w mocy to be/remain in force

- moce produkcyjne/przerobowe/wydobywcze productive/processing/mining capacity

- moc alkoholu/herbaty/kawy/kwasu the strength of alcohol/tea/coffee/acid

- moc tkaniny/materiału the strength of fabric/material

- dodatki do betonu zwiększają jego moc additives to concrete increase its strength

- moc elektrowni/reaktora the power of a power plant/a reactor

- moc żarówki (light) bulb wattage

- silnik o znacznej mocy a powerful engine

- moc ludzi a lot a. a (whole) host of people

- moc pozdrowień/życzeń my best regards/wishes

- moc spraw/kłopotów a lot a. a (whole) host of affairs/problems

- □ moc prawna Admin. force of law

■ być w czyjejś mocy książk. to be in sb’s power

- na a. z mocy czegoś książk. on the strength of sth

- robić (wszystko), co w czyjejś a. ludzkiej mocy książk. to do everything in one’s power

- wszystko/sprawa/decyzja leży w czyjejś mocy książk. everything/the matter/the decision is (with)in sb’s power

* * *

* * *

mogę możesz mógł mogła mogli

1. (= być w stanie) can ( coś zrobić do sth); be able ( coś zrobić to do sth); be capable ( coś zrobić of doing sth); nie móc czegoś zrobić be unable to do sth; nie móc przestać o czymś myśleć can't get sth out of one's head; nie móc się komuś/czemuś oprzeć find sb/sth irresistible; jeśli tylko możesz if you possibly can; gdybym tylko mógł if only I could; będzie mógł wam pomóc he will be able to help you; nie możemy sobie na to pozwolić we cannot afford it; szkoda, że nie możesz przyjść it is a pity that you can't come; kto mógł coś takiego zrobić? who could have done a thing like that?; staram się jak mogę I'm doing my best, I'm doing the best I can; nie mogę zaprzeczyć, że... I don't l. can't deny (that)...; nie mogę się z tym nie zgodzić I can't quarrel with that; dziękuję, (ale) już nie mogę ( odmowa poczęstunku) I couldn't; no, thanks, I'm full; mógłby być twoim ojcem he is old enough to be your father; może być albo jeden, albo drugi either will do; tak nie może być! that will never do!; może być? is it OK?; chcieć to móc where there's a will there's a way.

2. (= być uprawnionym, mieć pozwolenie) be permitted l. allowed ( coś zrobić to do sth); can ( coś zrobić do sth); czy mogę wyjść wcześniej? may l. can I leave early?; możesz robić, co chcesz you can do whatever you like l. want; możesz iść do domu you can go home, it's OK for you to go home; kiedy będziemy mogli ją zobaczyć? when do we get to see her?

3. (nadaje odcień prawdopodobieństwa, możliwości) can, may; czego ona może chcieć? what can she want?; mógł zostać porwany he could have been kidnapped; to nie może być ona it couldn't be her; to mógł być ktoś inny it could have been someone else.

4. (w prośbach, ofertach pomocy, wykrzyknieniach) can, may; jeśli mogę if I may; czy mógłbym... is it l. would it be all right if I...; czy mogę z tobą porozmawiać? can I talk to you?; w czym mogę pomóc? (how) can I help you?; mogę prosić o otwarcie okna? would you mind opening the window?; czy mógłbyś to powtórzyć? could you say it again?; czy mogę prosić o sól? could you pass the salt?; czy mogę prosić o uwagę? can l. could I have your attention?; ja nie mogę! pot. ( reakcja na coś irytującego) gimme a break!, give me strength!

5. ( wyraz pretensji) can, may; mógłby przynajmniej przeprosić he might at least apologize; mogła przynajmniej zadzwonić she could l. might at least have called; jak mogłeś (mi to zrobić)? how could you (do this to me)?

- moc sprawcza the prime mover

- tracić siły to lose one’s strength

- być u kresu sił to be absolutely tired out a. exhausted

- harował ponad siły he worked like a horse

- nie miał siły zwlec się z łóżka he didn’t have the strength to get up

- wytężył wszystkie siły, żeby nie upaść he strained every nerve not to fall down

- maszyna napędzana siłą ludzkich rąk a hand-operated machine

- przeliczyć się ze swoimi siłami to overestimate one’s ability

- zbierał siły, żeby stawić czoła niebezpieczeństwu he gathered all his strength to face the dangerous situation

- wierzyć we własne siły to have confidence in oneself

- nie wierzył we własne siły he lacked self-confidence

- to przerasta moje siły it’s beyond my power a. capabilities

- pisarz umarł w pełni sił twórczych the writer died at the height of his creative powers

- siła woli will power

- siła argumentów the force of argument

- kobieta świadoma swojej uwodzicielskiej siły a woman aware of her seductive powers

- siła miłości/słów the power of love/words

- siła armii military power

- wciąż wzrasta siła związków zawodowych trade unions are getting more and more powerful

- siła dolara/funta the strength of the dollar/the pound

- siła wiatru/wstrząsu the force of the wind/the earthquake

- zamieszki wybuchły ze zdwojoną siłą the riot broke out with redoubled strength

- hałas przybierał na sile the noise was getting louder

- siła napędowa a. sprawcza a. motoryczna czegoś przen. the driving force a. lifeblood of sth

- użyć siły to use force

- zrobić coś siłą to do sth by force

- siłą tego filmu jest subtelna obserwacja psychologiczna the film’s strength lies in its subtle psychological observation

- siły nadprzyrodzone supernatural powers

- siły nieczyste the powers of darkness, the forces of evil

- niewidzialna siła an invisible force

- tania siła robocza cheap labour (force)

- fachowa siła skilled labour

- siła najemna hired labour

- siły demokratyczne/postępowe forces of democracy/progress

- siły rynku market forces

- siły społeczne social forces

- siła tarcia friction force

- siła ciężkości the force of gravity

- połączyć siły to join a. combine forces

- robić coś wspólnymi siłami to make a joint effort to do sth

- równowaga sił między Moskwą a Waszyngtonem a balance of power between Russia and the USA

- siły nieprzyjacielskie the enemy forces

- siły powstańcze (the) rebel forces

- siły lądowe/morskie/powietrzne (the) ground/naval/air forces

- siły porządkowe the forces of law and order

- siły zbrojne the (armed) forces

- siłą powstrzymywała się od płaczu she could hardly stop herself from crying

- na siłę wypchnął ich z mieszkania he pushed them out of his flat by force

- karmić dziecko na siłę to force-feed a child

- na siłę starał się o jej względy he made every effort a. endeavour to win her favour

- na siłę zdążę na piątek I could do it by Friday, but at a push

- □ siła aerodynamiczna Fiz. aerodynamic force

- siła bezwładności Fiz. inertial force

- siła dośrodkowa Fiz. centripetal force

- siła elektrodynamiczna Fiz. electrodynamic force

- siła elektryczna Fiz. electric force

- siła nabywcza Ekon. purchasing power

- siła nośna Techn. aerodynamic lift

- siła odśrodkowa Fiz. centrifugal force

- siła pociągowa Techn. tractive force

- siła pozorna Fiz. inertial force

- siła spójności Fiz. cohesion

- siły wytwórcze Ekon. production forces

■ być skazanym na własne siły to be left to one’s own devices

- być w sile wieku to be in one’s prime

- co sił w nogach at full pelt

- co sił a. z całej siły a. z całych sił a. ze wszystkich sił a. ile sił with all one’s strength a. might

- to nie jest na moje/jej siły it’s too much for me/her, it’s beyond my/her power a. capabilities

- (nie) czuć się na siłach coś zrobić to (not) feel up to doing sth

- mieć siłę przebicia pot. to push oneself forward

- nie ma na niego/na to siły he’s/it’s out of control

- nie mieć siły a. sił do kogoś/czegoś to not put up with sb/sth any longer

- oddział w sile 20 żołnierzy a twenty-strong detachment

- opadać z sił to run out of steam

- próbować swoich sił w czymś a. na jakimś polu to try one’s hand at sth

- robić coś o własnych siłach a. własnymi siłami to do sth on one’s own, to do sth unaided

- siła by o tym opowiadać książk. a lot can be said about it

- siła wyższa circumstances beyond one’s control; force majeure książk.

- siła złego na jednego przysł. ≈ it never rains but it pours przysł.

- siłą rzeczy perforce książk.; necessarily

- trwać a. odbywać się siłą rozpędu a. bezwładu a. inercji to be a. run out of control

- nie ma takiej siły, żebym tam poszedł wild horses wouldn’t drag me there

- żadna siła mnie stąd nie ruszy wild horses wouldn’t drag me away from here